Μουσελίμης Βασίλης

Κάθε χρόνο συζητάμε για τη σωστή εποχή συγκομιδής της ελιάς. Κάθε χρόνο καταγράφονται πολλά επιχειρήματα υπέρ της υπερπρώιμης, πρώιμης έως όψιμης συγκομιδής αλλά πολύ συχνά σημειώνονται διάφορες διαφωνίες. Ας δούμε τα σημαντικότερα κριτήρια που θα μας βοηθήσουν να αποφασίσουμε ορθότερα.

Πρώτο κριτήριο είναι η εποχή που η ποικιλία μας έχει ολοκληρώσει τη δημιουργία ελαίου στον καρπό. Αυτή πρακτικά συμπίπτει με την εποχή που το χρώμα στον καρπό «γυρίζει» όπως λέμε. Είναι όταν ο καρπός έχει αρχίζει να αλλάζει χρώμα σε ιώδες. Ακριβέστερο μέσο είναι η εργαστηριακή μέτρηση ως συγκριτικό μέγεθος (το πραγματικό στο ελαιοτριβείο είναι πάντα χαμηλότερο λόγω τεχνολογίας της ελαιοποίησης).

Άλλο κριτήριο είναι ο χρόνος μέσα στον οποίο θέλουμε να έχουμε μαζέψει τους καρπούς. Αυτό εξαρτάται από τον εξοπλισμό που χρησιμοποιούμε και τα προσφερόμενα εργατικά. Μας καθορίζει το χρόνο συλλογής από την έναρξη ως το τέλος της συγκομιδής λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό δένδρων.

Τρίτο κριτήριο είναι τα χαρακτηριστικά που θέλουμε να έχει το ελαιόλαδο που θα παραχθεί. Και αυτό γιατί υπάρχει σημαντικό τμήμα του καταναλωτικού κοινού που επιθυμεί «γλυκά» ελαιόλαδα και όχι τα «δυνατά» ελαιόλαδα από πιο πρώιμους καρπούς. Αυτά είναι συνήθως πιο πικρά και πικάντικα από την έντονη παρουσία ουσιών οι οποίες είναι ωφέλιμες για την υγεία αλλά και για τη διατηρησιμότητα του ελαιολάδου. Αντίθετα ελαιόλαδα από σχεδόν μαύρες, υπερώριμες ελιές είναι γλυκά μεν, αλλά οξειδώνονται και αλλοιώνονται πιο εύκολα.

Συμπληρωματικό κριτήριο που έχουμε να λαμβάνουμε υπόψη είναι ότι όσο μεγαλύτερη είναι η παραμονή του καρπού στο ελαιόδενδρο τόσο εντείνεται η παρενιαυτοφορία. Άρα πρώιμη συγκομιδή οδηγεί σε περισσότερο καρπό την επόμενη χρονιά.

Τα παραπάνω κριτήρια είναι εύκολα στον καθορισμό του οικονομικού σχεδιασμού μιας εκμετάλλευσης. Υπάρχουν και αυτά που μας δυσκολεύουν στην ποσοτικοποίηση κόστους – οφέλους καθώς υπάρχουν ετήσιες διαφοροποιήσεις και ο ακριβής προσδιορισμός τους δεν είναι εύκολο να καταμετρηθεί. Παρόλα αυτά ο συνυπολογισμός τους είναι απαραίτητος και καθοριστικός στο τελικό οικονομικό αποτέλεσμα.

Τέτοια είναι οι εποχικές προσβολές από εχθρούς και ασθένειες. Όσο προχωράμε στο φθινόπωρο και ο καρπός «λαδώνει» περισσότερο, ταυτόχρονα πολλαπλασιάζονται λόγω συνθηκών και οι εχθροί (ο δάκος κυρίως) και οι μυκητολογικές ασθένειες (γλοιοσπόριο κλπ). Προκειμένου να προστατευθεί ο καρπός θα χρειαστούν επεμβάσεις το κόστος των οποίων θα καθορίσουν πάλι ο αριθμός των δένδρων, ο διαθέσιμος εξοπλισμός, η εργασία καθώς και η αξία των υλικών που θα χρησιμοποιήσουμε.

Όσο προχωράμε στη φάση της ωρίμανσης ο καρπός γίνεται όλο και πιο ευαίσθητος και στη μηχανική πτώση. Επιπλέον εκτίθεται στις καιρικές συνθήκες που σημαίνουν απώλειες ποσοτήτων άρα εισοδήματος.

Τα παραπάνω σημαίνει ότι παρακολουθούμε στενά καιρικές συνθήκες με σημαντικότερους δείκτες της υγρασίας και της θερμοκρασίας, παγίδες και σε ακόμα πιο λεπτομερή παρακολούθηση βλαστικά στάδια αυτοφυούς βλάστησης ξενιστών και ωφέλιμων πληθυσμών.

Συχνά έχει χρειαστεί να «θυσιάζουμε» ποσότητα ελαιολάδου συγκομίζοντας πρωιμότερα γιατί το κόστος διατήρησης του καρπού στα δένδρα κρίνεται μεγαλύτερο από το τελικά ωφελούμενο.

Μπορεί να υπάρχουν λοιπόν γενικοί κανόνες για τον προσδιορισμό του χρόνoυ συγκομιδής αλλά είναι σοφότερη η εξατομίκευση για κάθε εκμετάλλευση με βάση και με τα παραπάνω που για ευκολία συγκεντρώνονται στο γράφημα της εικόνας.

Και μερικά έξτρα χρήσιμα που θα σας ξεκουράσουν (για λιγότερο άγχος):

Αν δεν υπάρχει διαθέσιμο ελαιοτριβείο που να ανοίγει κανονικά (Τέλος Σεπτέμβρη να είναι έτοιμο, καθαρό και συντηρημένο)να έχετε υπόψη ότι είναι μάλλον απίθανο να φτιάξετε ένα έξτρα παρθένο ελαιόλαδο αν καθυστερήσετε πολύ την ελαιοποίηση. Πιέστε, συνεννοηθείτε μεν, δείξτε κατανόηση δε, επιχείρηση είναι και το ελαιοτριβείο με περιορισμένο (για την ώρα) πελατολόγιο Οκτώβριο μήνα…

Αν δεν έχετε σωστές δεξαμενές φύλαξης (ανοξείδωτες, απουσία Οξυγόνου) πάλι μην είστε σίγουροι ότι θα έχετε έξτρα παρθένο για πολύ καιρό.

Αν δεν έχετε επενδύσει σημαντικό χρόνο και χρήμα για τη διάθεσή του προϊόντος (branding, marketing, πλάνα κλπ) πάλι μην αγχώνεστε, το παίρνετε απόφαση ότι κάθε πράξη είναι συγκυριακή και η κατανόηση του αξιώματος αυτού θα σας ξεκουράσει.

Τέλος, αν μπορείτε και το διαθέτετε σε τενεκέ και σε καλή τιμή, μην ασχολείστε με το παρόν άρθρο, αυτό αφορά σε νόμιμες διαδικασίες και διακριβωμένες ποιότητες…

Περισσότερες πληροφορίες θα αναζητήσετε στον τοπικό γεωπόνο σας, στο info@agrotechnia.gr και στο βιβλίο του Β. Φραντζολά » Σύγχρονες Τεχνικές Ελαιοκομίας και Παραγωγής Ποιοτικού Ελαιολάδου»

Καλές συγκομιδές και καλές ελαιοποιήσεις!

ΑΓΡΟΔΙΑΤΡΟΦΗ ορίζεται το σύνολο της διατροφικής αλυσίδας που ξεκινάει από το χωράφι και καταλήγει στο ράφι. Κρίκοι της αλυσίδας είναι γεωπόνοι, παραγωγοί, μεταποιητές, έμποροι και καταναλωτές αγροτικών προϊόντων.

Τα αγροτικά προϊόντα είναι η πρώτη ύλη των τροφίμων που καταναλώνουμε. Ξεχωριστή σχέση υπάρχει με τη γεωπονία, η σημασία της οποίας στη διατροφή συνοψίζεται στο γεγονός ότι υπάρχει ξεχωριστός κλάδος της γεωπονικής επιστήμης που εξειδικεύεται στην επιστήμη των τροφίμων και τη διατροφή.

Ο τρόπος που καλλιεργούμε καθορίζει την ποιότητα των τροφίμων που καταναλώνουμε. Η βαρύτητα της ευθύνης της καλλιέργειας συντροφεύει και την αξία των διατροφικών μας προτιμήσεων.

Η πρόκληση όλων των «κρίκων της αλυσίδας» είναι να παρέχουν το μέγιστο δυνατό όφελος για τους παραγωγούς, τους καταναλωτές, τους ίδιους και το περιβάλλον με το μικρότερο κόστος. Οι συνδυαστικές επιλογές είναι πολλές, η ευθύνη όλων μία: η διαρκής εξέλιξη και αναζήτηση της γνώσης.

Μέσα από σειρά άρθρων που αφορούν τον αγροτοδιατροφικό τομέα καλούμαστε να συμμετάσχουμε σε μια συζήτηση που σκοπό έχει να ενημερώσει, να αναζητήσει διαθέσιμες επιλογές και να προτείνει βελτιώσεις. Η σελίδα στο FB Αγροδιατροφική Ενημέρωση θα αρχίσει άμεσα να φιλοξενεί τους προβληματισμούς μας.

Η ποιότητα των ελληνικών προϊόντων έχει αναβαθμιστεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Ταυτόχρονα έχει αυξηθεί το ενδιαφέρον για την πώληση των προϊόντων αυτών εκτός των ελληνικών συνόρων. Έχοντας ένα έτοιμο προϊόν προς πώληση στη διάθεσή μας είναι πολύ χρήσιμο να έχουμε άριστη γνώση και των παρακάτω βασικών σημείων:

1. Τα ποιοτικά πρότυπα με βάση τα οποία κατηγοριοποιείται το προϊόν. Οι φράσεις «είναι πολύ καλό», «δοκίμασε και θα με θυμηθείς», «δεν υπάρχει αντίστοιχο» κλπ. δεν είναι αναγνωρίσιμες στα συναλλακτικά ήθη και πρακτικές. Απαραίτητα γνωρίζουμε τις κατηγορίες και κλάσεις του προϊόντος που μας ενδιαφέρει.
2. Ο τρόπος παραγωγής. Υπαίθρια, θερμοκηπίου, ολοκληρωμένη, βιολογική κλπ.
3. Ο τόπος παραγωγής με τα πλεονεκτήματά του. Προϊόντα ορεινών περιοχών, προστευόμενων περιοχών κλπ
4. Υποχρεωτικά η συνοδεία των αντίστοιχων πιστοποιητικών προϊόντος και εργαστηριακών αναλύσεών του.
5. Τη σύνθεση των συστατικών του και την αναλυτική προέλυση ακόμα και των ελάχιστων που η νομοθεσία ενδεχομένως έχει κάποια κενά.
6. Την καλή γνώση της συσκευασίας. Ιδιότητες, αντοχές είναι χρήσιμα για το χρόνο και τον τρόπο(συνθήκες) που θα ταξιδέψουν και θα τοποθετηθούν στο ράφι. Συσκευασία δεν είναι μόνο η εμφάνιση
7. Η εμφάνιση εκτοξεύει ή εξαφανίζει ένα προϊόν σε σχέση με ένα όμοιό του. Όμορφο και λειτουργικό είναι απαραίτητα στοιχεία.
8. Τις φυσικοχημικές ιδιότητες του προϊόντος. Η γνώση τους εξασφαλίζει καλή συντήρηση και διατήρηση της ποιότητας μέχρι τον τελικό καταναλωτή και κομβικό σημείο για την επίτευξη της εμπορικής συμφωνίας
9. Τις οργανοληπτικές του ιδιότητες. Εκτός των εργαστηριακών αναλύσεων η όσφρηση και η γεύση θα πρωταγωνιστήσουν στην επιλογή από τον αγοραστή. Η λεκτική ανάλυση ωστόσο των οργανοληπτικών θα κάνουν τη διαφορά.
10. Την ανάλυση της αγοράς στην οποία κάθε φορά απευθυνόμαστε. Εκτός των οικονομοτεχνικών υπάρχουν διαφοροποιήσεις π.χ. στην βορειοευρωπαϊκή αγορά ένα εξαιρετικό αλλά όξινο στη γεύση τρόφιμο απαιτεί ιδαίτερη μέθοδο εισαγωγής καθώς το «ξινό» είναι συσχετισμένο στη συνείδηση του καταναλωτή με το αλλοιωμένο.

Εύχομαι στους νέους κατά βάση επιχειρηματίες όχι καλή τύχη αλλά καλή προετοιμασία και η επιτυχία θα είναι θέμα χρόνου!

Το ελαιόλαδο κατηγοριοποιείται διεθνώς με πολύ συγκεκριμένα κριτήρια που καθορίζονται από την νομοθεσία. Η κατηγορία που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο (extra virgin olive oil – EVOO), η οποία για να χαρακτηριστεί έτσι προϋποθέτει ΤΑΥΤΟΧΡΟΝΑ: 1. να υπάρχουν συγκεκριμένα όρια χημικών χαρακτηριστικών (π.χ. οξύτητα μέχρι 0,8) ΚΑΙ 2. να ΜΗΝ υπάρχουν γευσιγνωστικά ελαττώματα.

Τα χημικά χαρακτηριστικά προκύπτουν από τη χημική ανάλυση σε κατάλληλα διαπιστευμένο εργαστήριο και τα οργανοληπτικά σε αναγνωρισμένο πάνελ γευσιγνωστών. Οι γευσιγνώστες είναι εκπαιδευμένοι και αναγνωρισμένοι για αυτή τη δουλειά.

Τα τελευταία χρόνια γίνονται πολλές κινήσεις ιδιαίτερα αξιόλογες στη χώρα μας στην παραγωγή και διάθεση πολύ ποιοτικών ελαιόλαδων. Έχουν επενδυθεί σημαντικά κεφάλαια σε γνώση και χρήμα και ανταγωνίζονται να βρουν ανάλογη θέση στο δύσκολο ανταγωνισμό.

Ταυτόχρονα, παράγεται μια όχι ασήμαντη ποσότητα ελαιόλαδου που είτε λόγω άγνοιας είτε λόγω σκοπιμότητας σημαίνεται ως εξαιρετικά παρθένο χωρίς να έχει καμία σχέση με την ανώτερη αυτή κατηγορία. Αποτέλεσμα αυτού είναι να εμφανίζονται και να κυκλοφορούν ελαιόλαδα ακατάλληλα να ονομάζονται «εξαιρετικά παρθένα». Αυτό έχει ως συνέπεια: 1. την παραβίαση εθνικής και κοινοτικής νομοθεσίας, 2. τη δυσφήμιση του ελληνικού ελαιόλαδου. Κάτι που ξεκινά ως αθέμιτος ανταγωνισμός καταλήγει στην υποβάθμιση και αναξιοπιστία του εθνικού μας προϊόντος στη συνείδηση του καταναλωτή.

Πολλά μπορούν να γίνουν πολυεπίπεδα. Το πιο σημαντικό όμως από όλα είναι η γνώση και η ενημέρωση. Οι θεωρητικές πληροφορίες είναι παντού αναρτημένες στο διαδίκτυο, οι πρακτικές επαφίενται στη διάθεση του πόσο θέλει κάποιος να εντρυφήσει. Και ενώ για τον ερασιτέχνη η διάθεση ενημέρωσης μπορεί να είναι διαφορετική, για τον επαγγελματία είναι υποχρέωση.

Μια καλή αρχή για τη θεωρητική ενημέρωση είναι το άρθρο της συναδέλφου Αννίτας Ζάχου εδώ.

Η Θεσπρωτία δεν είναι γνωστή για την ελαιοκομία της όσον αφορά τον πρωτογενή τομέα. Ωστόσο η ελαιοκαλλιέργεια καταλαμβάνει έκταση περίπου 120.000 στρεμμάτων με κυρίαρχες ποικιλίες τη λιανολιά Κέρκυρας, την τοπική μεσόκαρπη (Χονδρολιά Ηγουμενίτσας) και την τοπική «Μπολιάνας» που γενετικά ταυτίζεται μάλλον με την Αμφίσσης.

Ανοίγω την κουβέντα την εποχή αυτή με αφορμή ωραιόσχημες προεκλογικές αναφορές περί ανάπτυξης του πρωτογενούς τομέα χωρίς κάποια συγκεκριμένα στοιχεία μιας και η πληθώρα υποψηφίων δεν θέλει να θέσει το δάκτυλο επί τον τύπον των ήλων.

Θέτω τα παρακάτω (υποκειμενικά) αξιώματα προς προβληματισμό, γνωστοποίηση, πρόταση και ενημέρωση:

1. Από την πλευρά των παραγωγών:

α. Για το ελαιόλαδο: Παράγουμε ελαιόλαδο σαν να είναι το καλύτερο του κόσμου, όχι βάσει ποιοτικών χαρακτηριστικών (οργανοληπτικά ή χημικά) αλλά κυρίως «γιατί είναι το δικό μας και δεν ρίχνουμε τίποτα στα κτήματά μας». Το πιο πιθανό είναι τα κτήματα να είναι «άδεια» και τα δένδρα τόσο πεινασμένα που μετά βίας να παράγουν ένα ελάχιστο των δυνατοτήτων τους. Το πιο βέβαιο είναι ότι λόγω της κατάστασης ή της λειτουργίας των περισσότερων ελαιοτριβείων της περιοχής το παραγόμενο ελαιόλαδο σπάνια χαρακτηρίζεται «παρθένο», συνήθως συμπίπτει με την κατηγορία του «ελαιολάδου» (βλέπε κατηγορίες ελαιολάδου εδώ) ενώ για «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» άλλα λόγια να αγαπιόμαστε… Θυμίζω, η εθνική και κοινοτική νομοθεσία ορίζει από το 1991 (…πρόσφατα δηλαδή) ως «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» το ελαιόλαδο που έχει οξύτητα κάτω από 0,8 και διάφορα άλλα χημικά χαρακτηριστικά ΚΑΙ ΔΕΝ ΕΧΕΙ οργανοληπτικά ελαττώματα. Εν τω μεταξύ αρκεί ένα πλαστικό σακί να φιλοξενήσει τις ελιές για λίγες ώρες για να υποβαθμίσει το ελαιόλαδο. Επιστήμη; Όχι, ενημέρωση.

β. Για τον τρόπο καλλιέργειας. Ευτυχώς οι παλαιότερες γενιές μας μετέφεραν τόση γνώση, τις περισσότερες φορές εξειδικευμένη σε τέτοιο βαθμό που συναντούμε καλλιεργητικά πρωτόκολλα με ονοματεπώνυμο καλλιεργητή, που δε χρειάζεται η συνδρομή ειδικών. Το πολύ πολύ μια παράνομη εισαγωγή λιπάσματος από την ευρύτερη γειτονιά, (τζάμπα σπουδάζουν 5 χρόνια οι γεωπόνοι και για τις συνθήκες μεταφοράς, αποθήκευσης και χρήσης των χημικών λιπασμάτων, πληρώνουν και ένα φορτίο παράβολα για την εμπορία; μάλλον κορόιδα πρέπει να είναι). Ωραίο λιμάνι έχουμε άλλωστε, να μην το εκμεταλλευτούμε; Στα δε κλαδέματα πρέπει να αναφερθεί ειδικό άρθρο με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Τέτοιο κατακρεούργημα της παραγωγικότητας θέλει κόπο, δε λέω…

γ. Για τη βρώσιμη ελιά. Πράγματι, έχουμε ωραία ελιά. Αγρινίου. Χημική.

2. Από την πλευρά των γεωπόνων:

Ελαιοκαλλιέργεια; Πως είπατε; Μόλις τελειώσουμε με τα (χημικά) μανταρίνια…

3. Από την πλευρά των τοπικών αρχών:

Δεν έχει περάσει πολύς καιρός που η Κοιν.Σ.Επ. A.G.R.O. κατέθεσε συγκεκριμένη πρόταση (πιστοποιημένη μέθοδο ελαιοκαλλιέργειας για μετρήσιμη αύξηση της αξίας του Ηπειρωτικού προϊόντος – αφορά Θεσπρωτία, Άρτα, Πρέβεζα) στην Περιφέρεια Ηπείρου, σε συνεργασία με την Ιατρική Ιωαννίνων, τη Φαρμακευτική Αθηνών, το Ινστιτούτο Τεχνολογικής Έρευνας, το τμήμα Βιοτεχνολογίας στο Ηράκλειο κ.ά. πολλούς και ο κ. Περιφερειάρχης (Αλ.Καχριμάνης) ουσιαστικά μας πέταξε έξω από το γραφείο του επειδή «μόλις ακούω Κοιν.Σ.Επ και κάτι τέτοια κάτι παθαίνω…» (αλλεργία στη συνεργασία νέων επιστημόνων από την Ήπειρο πρέπει να ήταν, δεν εξηγείται αλλιώς…) Κρίμα στην προεργασία από τον κ. Κάτσιο και την κα Καλογιάννη… Ενδεχομένως αν ευδοκιμούσαν ελαιόδενδρα κατά Μέτσοβο μεριά να έδειχνε μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Τώρα γιατί το «Ερευνώ – Καινοτομώ» βαθμολόγησε την πρόταση με άριστα (μοναδική που αρίστευσε) άγνωστο… Τέλος πάντων, τις ιδέες μας και σε άλλες πολιτείες (δρ. Γκορέζης και δρ Κολοκυθά καλή συνέχεια στο Βέλγιο και δρ Δημητρίου στη Σουηδία, δρ Μπότζιος – Βαλασκάκης στο ΚΑΠΕ), μήπως είχαμε και κάποιο παράδειγμα να επιδείξουμε; (βλέπε Olithea Corfu, παρουσίαση και δυναμική εξαγωγή στην Ελβετία, βλέπε Ελαιών, ένας υγειοπροστατευτικός «δυναμίτης» κατά τη Φαρμακευτική Σχολή – αναφορές σε προηγούμενα άρθρα και πολλά άλλα).

4. Από την πλευρά των υπόλοιπων κλάδων, κυρίως επαγγελματιών του τουρισμού:

Κατανοητός ο παραλογισμός (όχι τυχαία) των κεντρικών πολιτικών επιλογών στον τομέα της οικονομίας αλλά η απαξίωση της ποιότητας των παρεχόμενων υπηρεσιών λόγω κόστους έχει μεγάλη συνεισφορά στη γενικότερη υποβάθμιση του τουριστικού προϊόντος. Επειδή το θέμα είναι η ελαιοκαλλιέργεια υπάρχουν πλέον χειροπιαστά παραδείγματα επιτυχημένης αύξησης εσόδων του τουρισμού με τη βοήθεια των τοπικών προϊόντων. Αρχής γενομένης από την εστίαση. Αρκετά με τα ταγγισμένα «δικά μας» ελαιόλαδα. Το γεγονός ότι οι παλιότεροι σταθεροί τουρίστες (που απέκτησαν παραθεριστικές κατοικίες κατά Σύβοτα μεριά) μπαίνουν στη διαδικασία πώλησης και εξόδου, είναι από τη γενικότερη υποβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών. Κυρίως βέβαια βασικών υποδομών αλλά προφανώς και της εστίασης (ως απόρροια γενικότερης απαξίωσης της περιοχής).

Προτάσεις:

1. Τα χρήματα της δακοκτονίας να διατεθούν για ενημέρωση και εκπαίδευση. Τι σημαίνει ελαιόλαδο, τι είναι ποιότητα ελαιολάδου, πως καλλιεργούμε. Βαρύτητα στην πρώιμη (κανονική) συγκομιδή – εικόνα ελαιοσυλλογής μετά το Νοέμβρη είναι από λυπηρή έως θλιβερή. Και επειδή το ποσοστό ελαιοπεριεκτικότητας έχει καταντήσει πυρηνική φυσική συνοψίζω: Μέγιστη ελαιοπεριεκτικότητα έχει ο καρπός που αρχίζει να αλλάζει χρώμα (σε ιώδες – μωβ). Το ποσοστό βάρους ελαιολάδου επί νωπού μεγαλώνει όσο περνάει ο καιρός αλλά το απόλυτο βάρος του ελαιολάδου μειώνεται από ένα σημείο και έπειτα. Και ταυτόχρονα ξεκινά η ποσοτική και ποιοτική υποβάθμιση. Όποιος θέλει να το καταλάβει κερδίζει. Ποιότητα, ποσότητα και χρήμα.
2. Ελαιοτριβεία: γιατί τόση μάλαξη πια; Λιγότερους χρόνους, καθαρότερα μηχανήματα, χαμηλότερες θερμοκρασίες, φίλτρο στο τέλος (για τους θιασώτες του αφιλτράριστου ας βελτιώσουν όλα τα άλλα και να δώσουν βάρος στην υγειοπροστατευτική ένδειξη, αλλιώς είναι σαν να φοράμε «κοστούμι με παντόφλες». Και πολλά, απλά πράγματα, ακόμη.
3. Δήμοι και περιφέρειες: Θέλετε περισσότερα χρήματα από ενέργεια; Αφήστε τη δήθεν ανάπτυξη των πετρελαίων (διαβάστε στοιχειωδώς καμιά μελέτη – από τις σοβαρές, όχι από τις στείρες αντιπολιτευτικές – για τις επιπτώσεις στην τοπική οικονομία και κυρίως στον πρωτογενή τομέα και στον τουρισμό) και συνεργαστείτε π.χ. για μονάδες επεξεργασίες λυμάτων. Και λύνουν προβλήματα αποβλήτων και χρήματα φέρνουν. Όχι μόνο από ελαιοτριβεία. Δε λέω, είναι πολλά τα λεφτά από τις πετρελαϊκές (ως χορηγίες σε κοινοφελείς δράσεις εννοώ, όχι κάτι ύποπτο, προς Θεού). Το Oil μπορεί να είναι για το συμφέρον όλων, το Olive Oil όμως. Το άλλο δυστυχώς όχι.
4. Δημιουργία ταυτότητας τοπικής γαστρονομίας. Δε μαγειρεύει μόνο η μάνα μας τις καλύτερες πίτες. Τα καλύτερα πιάτα γίνονται με καλά προϊόντα. Ντόπιας παραγωγής. Από έμπειρους επαγγελματίες (που ξενιτεύονται).
5. Καλός ο καφές. Στο χωράφι είναι καλύτερος. Στην ανάπαυλα των εργασιών.
6. Λιγότερος εγωισμός από όλους…

Όταν στις αρχές της δεκαετίας του 1980 μιλούσε κάποιος για βιοκαλλιέργεια θα ήταν γραφικός ή τρελός ή στην καλύτερη περίπτωση ρομαντικός. Ο Βασίλης Κήτας ξεκίνησε τις «ζυμώσεις» με τη βιοκαλλιέργεια στη φοιτητική παρέα της Πάτρας και «ωρίμασε» στη βιολογική αμπελοκαλλιέργεια γύρω από τη Ζίτσα Ιωαννίνων. Αυτή τη στιγμή αποτελεί χειροπιαστό παράδειγμα επιτυχημένης βιολογικής αμπελοκαλλιέργειας και οινοποίησης, στη δυσκολότερη, ίσως, περιοχή καλλιέργειας αμπελιού (από άποψη κλιματολογικών και φυτοπαθολογικών θεμάτων).

Τι διαφορά έχει ωστόσο η βιολογική καλλιέργεια αμπελιού και παραγωγή οίνου; Η εύκολη απάντηση είναι η παραγωγή χωρίς τη χρήση χημικών. Αυτό είναι μερική αλήθεια που κρύβει την ουσία της βιολογικής παραγωγής. Η ουσία είναι ότι η βιολογική καλλιέργεια είναι σύνολο καλλιεργητικών πρακτικών που αποδεικνύεται ότι οι φυσικά παραγόμενες ουσίες των φυτών έχουν υψηλότερες συγκεντρώσεις οι οποίες και κάνουν την τελική διαφορά και κάνουν την οινοποίηση στην κυριολεξία τέχνη.  Έτσι στο τελικό προϊόν, ο καταναλωτής κερδίζει την απουσία χημικών και κυρίως, κερδίζει καλύτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά. Και είναι καιρός όσοι ασχολούμαστε επαγγελματικά με τον πρωτογενή τομέα να πούμε τα πράγματα με το όνομά τους: η βιολογική καλλιέργεια μπορεί να είναι οικονομικότερη, αποδοτικότερη και με μηδαμινές εξαρτήσεις για τον καλλιεργητή. Ο Βασίλης Κήτας είναι παράδειγμα, παράγοντας οίνους εξαιρετικούς με ιδιαίτερα τοπογεωγραφικά χαρακτηριστικά, από ένα αμπελοτόπι πολύ γνωστό και γνώριμο και σε μένα προσωπικά.

Η σειρά οίνων «Φύσης γήμορο», (“Γήμορο = το υπό του γεωμόρου ή μοργίτου καλλιεργητού, καταναλλόμενον μέρος των καρπών του κτήματος προς τον ιδιοκτήτην αυτού», και επειδή “είτε μεστά, είτε άμεστα τα κόβω για ν΄ αρπάξει / διπλό, τριπλό το γήμορο …”. (Φωτεινός Β΄στ. 306 ), απεικονίζεται με τα ζωάκια (αρκούδα, σκαντζόχοιρος) στις ετικέτες (βλ. φωτό), στα οποία αποδίδεται το μίσθιο της φύσης… Είναι το άλλο κομμάτι της φιλοσοφίας του Βασίλη Κήτα, ο οποίος διαρκώς ξεπερνά την καθημερινότητα (ποιος είναι παραγωγός, ποιος μεταποιητής, τελωνεία, λαθρέμπορους ανταγωνιστές, θέματα για τα οποία θα μιλήσουμε προσεχώς…)

Το περασμένο Σάββατο 9 Φεβρουαρίου ο συνεταιρισμός βιολογικής ελαιοκαλλιέργειας Biolivia διοργάνωσε ημερίδα για το παρόν και το μέλλον της ελαιοκαλλιέργειας στην Όλυνθο Χαλκιδικής.

Αρχικά θα ήθελα να ευχαριστήσω τους διοργανωτές και κυρίως τον κ. Ευαγγελινό για την πρόσκληση να συμμετάσχω μεταξύ των ομιλητών καθώς και για τη ζεστή φιλοξενία που παρείχαν σε όλους τους προσκεκλημένους της ημερίδας.

Όσον αφορά το περιεχόμενο της ημερίδας θα σταθώ στις συνέργειες που προέκυψαν ή θα προκύψουν από την εκδήλωση αυτή. Η εκδήλωση ανέδειξε – πέραν των γενικών ή συνηθισμένων διαπιστώσεων – προτάσεις, παραδείγματα, εναλλακτικές οδούς και λύσεις στο φάσμα της καλλιέργειας έως τη διάθεση των προϊόντων. Το ότι στην ημερίδα δεν υπήρχαν θεσμοθετημένοι φορείς (τοπικής αυτοδιοίκησης, άλλων συνεταιρισμών κλπ) αναδεικνύει μια άλλη προοπτική: Το ότι η ανάγκη εξεύρεσης λύσεων από πλευράς παραγωγών ξεπερνάει τις εθιμοτυπικές ή ψηφοθηρικές παρουσίες ανθρώπων που αφενός μεν δε γνωρίζουν αλλά δεν έχουν και πρόθεση να γνωρίσουν τη σημασία της ελαιοκαλλιέργειας – στη Χαλκιδική εν προκειμένω. Η καλλιέργεια της ελιάς θέλει χρόνια, κόπο, μελέτη και μεθοδική εργασία, σε αντίθεση με τη θητεία ενός καιροσκοπικά ορμώμενου συμμετέχοντος. Άρα στα θετικά της πολύωρης εκδήλωσης η συμμετοχή ανθρώπων με πραγματικό ενδιαφέρον. Ο συνεταιρισμός Biolivia έχει αφιερώσει πολύ από τους προαναφερόμενους πόρους και καινοτομεί στο εξής: μελετά ΠΟΛΥ τα επόμενα βήματα χωρίς να έχει κάποιον «καθοδηγητή». Συγχαρητήρια και καλή συνέχεια!

Το νέο κατάστημα διάθεσης βιολογικών προϊόντων στο κέντρο της Ηγουμενίτσας, Κύπρου 4, υποδέχεται και επίσημα τους φίλους των ποιοτικών βιολογικών προϊόντων. Στο κατάστημα οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να προμηθεύονται φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όσπρια και άλευρα, γαλακτοκομικά και κρέατα, βότανα και ξηρούς καρπούς, οίνους και αποστάγματα, αρτοσκευάσματα, λειτουργικά τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής, παραδοσιακά αναγνωρισμένης αξίας και άλλα πολλά. Θα μπορούν παράλληλα να έχουν έγκυρη και αξιόπιστη πληροφόρηση για τη διατροφική αξία κάθε ενός προϊόντος, τους τρόπους χρήσης τους αλλά και παρουσίαση συνταγών από αυτά. Τη γκάμα των αγαθών συμπληρώνουν δοκιμασμένα προϊόντα ομορφιάς χωρίς αλλεργιογόνα και χημικά.

Ένα μεγάλο πλεονέκτημα για τον καταναλωτή είναι τα πολλαπλά επίπεδα διασφάλισης της ποιότητας και αξιοπιστίας. Αυτό επιτυγχάνεται μέσω της πιστοποίησης του καταστήματος από το φορέα ελέγχου και πιστοποίησης ΔΗΩ, της πολυετούς εμπειρίας στο χώρο της παραγωγής βιολογικών προϊόντων από διάφορες θέσεις αλλά και της δικής σας συνεχούς συμμετοχής και ανατροφοδότησης παρατηρήσεων ή παραινέσεων. Αυτή τη στιγμή αποτελεί το μοναδικό πιστοποιημένο κατάστημα πώλησης αυτού του είδους στη Θεσπρωτία και στους υπόλοιπους νομούς της Ηπείρου. Ταυτόχρονα γίνεται διαρκής αναζήτηση μικρών παραγωγών – πέραν των υπαρχόντων – που έχουν αποδείξει τη συνέπειά τους στις οικολογικές αρχές και διαθέτουν πιστοποιητικά σε ισχύ. Τα παραπάνω συστατικά δίνουν τη δυνατότητα ο τελικός καταναλωτής να συναντά καλύτερες τιμές, να μειώνεται το οικολογικό αποτύπωμα πολλών προϊόντων, κυρίως μέσω της μείωσης των υλικών συσκευασίας (που είναι το πλαστικό τις περισσότερες φορές), να στηρίζονται οι ντόπιοι παραγωγοί, οι ίδιοι να πετυχαίνουν καλύτερες τιμές από τα συνήθη κανάλια εμπορίας, και κυρίως τα τελικά προϊόντα να υπερτερούν σε θρεπτικά και οργανοληπτικά χαρακτηριστικά (γεύση, άρωμα).

Θα θέλαμε αρχικά να σας ευχαριστήσουμε για την εγκάρδια στήριξή σας που εκφράστηκε τόσο έντονα τη βραδιά των εγκαινίων, να σας ενημερώσουμε ότι οι συνταγές παρασκευής των εκλεκτών εδεσμάτων που δοκιμάσαμε είναι διαθέσιμες στο κατάστημα, όπως φυσικά και τα υλικά παρασκευής τους, να ευχαριστήσουμε για την ευγενική προσφορά τους προμηθευτές και παραγωγούς μας καθώς και το δίδυμο της γαστρονομικής δημιουργίας.

Θα θέλαμε επίσης να σας ενημερώσουμε ότι είμαστε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε ενημέρωση πέραν του καταστήματος, στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου info@fysei.gr , στη σελίδα μας στο facebook @fysei.bioproducts είτε στο τηλέφωνο 2665409060.

© προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας

©

Ο ελαιώνας της Νίκης Πολυχρονιάδη στη βόρεια Κέρκυρα είναι ένα διαμάντι του ελληνικού ελαιώνα. Τα επιτεύγματα της πρώην ιατρού – επειγοντολόγου του ΕΚΑΒ, με πολυετή θητεία στα ελικόπτερα του Αιγαίου, όσον αφορά στο αγρόκτημα είναι ικανά να αποστομώσουν κάθε δήθεν «θαυματουργό» ελαιόλαδο, (κακής) ψυχρής (και ανάποδης) έκθλιψης , με συγκομιδή στο χέρι υπό ασηπτικές συνθήκες και με μεταφορά του καρπού από το κτήμα στο ελαιοτριβείο σε ελεγχόμενες ατμόσφαιρες. Αστειεύομαι φυσικά αλλά οι παρακάτω (ενδεικτικές) αναλύσεις δεν είναι αστείο:

poster της Φαρμακευτικής Σχολής Αθηνών σε επιστημονικό συνέδριο στη Γαλλία, το κτήμα της Νίκης μέσα στα 10 κορυφαία ελληνικά

Το κτήμα βρίσκεται στο Κέντρωμα της βόρειας Κέρκυρας, σε κλίση με Ανατολικό προσανατολισμό, βιολογικής πιστοποίησης από το 2000 αλλά καλλιεργείται βιοδυναμικά και με αρχές φυσικής καλλιέργειας. Η ποικιλία είναι λιανολιά Κέρκυρας. Το Εθν.& Καποδιστρ. Πανεπιστήμιο Αθηνών συμβάλει στο επιστημονικό κομμάτι των αναλύσεων σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα αναλυτικά πρότυπα, και αυτά που αποδέχεται ο ΕΦΕΤ. Η παραγωγή εμφιαλώνεται και οι φιάλες για το 2018 θα πωλούνται με προπαραγγελία και σειρά προτεραιότητας. Νίκη σε ευχαριστώ για τη συμμετοχή μου και την εμπιστοσύνη στο εγχείρημα.